Zmiany klimatu a zmiany w mieście - jak niwelować skutki kryzysu klimatycznego?

Kolejna fala upałów przeszła przez całą Polskę, a Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej podał, że we Wrocławiu padł rekord jeśli chodzi o najwyższą temperaturę w całym kraju w tym miesiącu. Dokładnie 21 lipca termometry w stolicy Dolnego Śląska wskazywały 37,4 st. C. Naukowcy i ekolodzy podkreślają, że miasta są obszarami wyjątkowo wrażliwymi na zmiany klimatu, które widać i przede wszystkim czuć. My postanowiliśmy zapytać ekspertów, w jaki sposób przeciwdziałać i niwelować skutki ocieplającego się klimatu i jak zagospodarowywać przestrzeń w mieście.

Wrocław jest w gronie 100 miast biorących udział w programie "Horyzont Europa" Komisji Europejskiej, w ramach którego miasta wezmą udział w transformacji ekologicznej tak, żeby stać się inteligentnymi i neutralnymi dla klimatu. Rada Miejska Wrocławia już w 2019 roku uchwaliła Plan Adaptacyjny Miasta Wrocławia do zmian klimatu do 2030 roku, który obejmuje 21 działań adaptacyjnych - to między innymi rozwiązania dotyczące budowy błękitno-zielonej infrastruktury.

- Chcielibyśmy być technologicznie przygotowani do tego aby móc korzystać z tych zasobów, które posiadamy. Aby nie wysychały pola wodonośne, ale jednocześnie szukać nowych źródeł, żeby ograniczyć zużycie źródeł głębinowych. To jest depozyt dla przyszłych pokoleń, których mamy nadzieję, że nie trzeba będzie nigdy wyczerpywać. Technologicznie być może niebawem, być może w najbliższych latach będziemy w stanie również uzdatniać wodę z rzek - mówi Jakub Mazur, wiceprezydent Wrocławia.

- Dzisiaj rzeka pełni wiele funkcji. Coraz bardziej cywilizacja współczesna idzie w kierunku korzystania z dobrodziejstw rzeki i osłabiania tzw. Hot spotów, plam gorąca, czyli plam ciepła, które miasta generują ze względu na zabudowywanie - dodaje Witold Ziomek, prezes Zarządu MPWIK S.A. we Wrocławiu.

- Poprzez zastosowanie zieleni w miastach w sposób inteligentny możemy mówić tutaj o błękitno-zielonej infrastrukturze, czyli o zieleni i wodzie postrzeganych w sposób kompleksowy. Projektujemy zieleń, która nie tylko wygląda ładnie, ale też spełnia funkcje w mieście - wyjaśnia Małgorzata Bartyna-Zielińska, Wydział Wody i Energii UM Wrocławia.

- W przyszłości również bardzo ważne jest wprowadzenie pnączy na puste elewacje kamienic. Pnącza na elewacjach zwiększają efektywność energetyczną budynku. Pozwalają obniżyć koszty ogrzewania i klimatyzacji. Nawet jeśli ktoś nie ma, to dzięki temu ma chłodniej w domu i przyjemniej. Co najważniejsze, przeciwdziałają zawilgacaniu ścian, czyli to, co jest negatywnym stereotypem pnączy - podkreśla dr Kornelia Kwiecińska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu.

Niezwykle ważną kwestią jest także odpowiednie zagospodarowanie wód opadowych tak, aby jak największa ilość wsiąkała do gruntu. W tym celu wprowadza się między innymi podłoża przepuszczalne lub półprzepuszczalne, a także rozszczelnia chodniki. Jak podkreśla architekt krajobrazu: obecnie nie nadążamy za zmianami klimatu, dlatego potrzebne są odważne, czasem radykalne, decyzje.

- Musimy zrozumieć jak ważne jest dla nas zbieranie wody opadowej. Jest ono istotne nie tylko dla nas, ale też i dla całego ekosystemu, bo są tu również inne organizmy żywe, które nas otaczają i są dla nas pożyteczne. Jeżeli zrozumiemy wagę tych zależności, jak istotna jest zieleń, nie tylko drzewa, ale cała bioróżnorodność, krzewy, powierzchnie biologicznie czynne, ziemia, która nas wyżywia - wtedy będzie nam dużo łatwiej podejmować te trudne, ważne decyzje. Tutaj w pierwszej kolejności świadomość - wyjaśnia Łukasz Dworniczak, architektur krajobrazu, Firma Dworniczak.

Świadomość jest coraz większa, bo widzimy i odczuwamy wokół siebie zmiany klimatu. Intensywne ulewy, wiatry, fale upałów i susze - prognozy nie są optymistyczne, dlatego każde działanie w obliczu kryzysu klimatycznego jest na wagę złota.