"Nasi chłopcy", niemieckie napisy i kontrole

Gościem Telewizji Echo24 był wicewojewoda dolnośląski Piotr Kozdrowicki.

"Nasi chłopcy"

- Bardzo ważny temat, bardzo ważna dyskusja na temat tego trudnego elementu historii Pomorza, ale także częściowo pewnie również naszych ziem zachodnich. Natomiast sam tytuł wystawy to jest zdecydowanie o jeden albo o dwa kroki za daleko. Myślę, że gdyby tytuł tej wystawy został sformułowany w inny sposób, to nie mielibyśmy tej dyskusji aż takich kontrowersji. Jeżeli myślimy o naszych chłopcach w kontekście choćby obrony Gdańska, czy też pierwszych dni września 1939 roku, no to myślimy jednak w pierwszej kolejności o żołnierzach Wojska Polskiego, o obrońcach Poczty Gdańskiej, o obrońcach Westerplatte. To byli nasi chłopcy. Po drugiej stronie oczywiście mamy ten bardzo trudny element naszej historii, znaczy o ludziach siłą wcielonych na Volkslisty, wcielonych do Wehrmachtu siłą germanizowanych, którzy byli zmuszani do walki po drugiej stronie i z bardzo różnym skutkiem często do tej walki stawali albo próbowali się od niej na różne sposoby uciec, zdezerterować. To są bardzo często trudne dramaty rodzinne przez wiele lat przemilczane i też przez wiele lat zakłamywane, zwłaszcza w propagandzie PRL-u. Więc ta wystawa i ta dyskusja jest bardzo potrzebna, ale ten tytuł zdecydowanie jest nietrafiony.

Niemieckie napisy we Wrocławiu

- Burza w szklance wody. Temat ciągle wraca, natomiast ja szczerze jestem zdziwiony, bo on tak bardzo mocno wrócił w kontekście Mostu Grunwaldzkiego, gdzie ta koncepcja jest jedną z kilku koncepcji konserwatorskich i tutaj mówimy tylko i wyłącznie o przywróceniu takiej ceglanej czy też kamiennej okładziny z nazwą historyczną mostu, co wynika jakby z przyjętej koncepcji konserwatorskiej w Polsce, że generalnie staramy się przywracać do oryginalnego wyglądu różnych budynków. Natomiast jakoś nie przeszkadza krytykom tej koncepcji obecność innych niemieckich napisów we Wrocławiu. Ja sam idąc tutaj do studia przez chwilę przechodziłem przez Most Pomorski, też bodajże w zeszłym roku odremontowany, gdzie również przywrócono dumny napis Werderbrücke na jednym z pylonów mostu. Mamy takich pamiątek we Wrocławiu i zresztą na całym Dolnym Śląsku setki na każdym kroku. One są w różnym stopniu odtwarzane, ale są często zaniedbywane i zapomniane. To jest element historii Dolnego Śląska i my nie możemy zakłamywać historii i przemilczać faktu, że przez kilka stuleci te ziemie, nasze ziemie były niemieckie, mieszkali tutaj Niemcy i zostawili po sobie wiele śladów przyszłości. Również elementem naszej tożsamości i dzisiaj także pielęgnowania pamięci i dorobku kulturalnego i historycznego tego regionu jest również zachowywanie takich napisów. W przypadku samego Mostu Grunwaldzkiego, to jak wspomniałem, jeszcze ostateczne decyzje chyba nie zostały podjęte. Trwa również dyskusja, wiem, że w Urzędzie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, który zaopiniował i opiniuje różnego rodzaju warianty rekonstrukcji tego mostu. Więc myślę, że tutaj główne pytanie przede wszystkim do wrocławskich samorządowców i wrocławskich mieszkańców, jak oni by się zapatrywali na ten pomysł.

Kontrole na granicy

- Istnieje pewna koncepcja, nad którą pracujemy również ze stroną niemiecką, mówiąca o tym, żeby przenieść miejsca odbywania tych kontroli, które na razie odbywają się doraźnie po dwóch stronach granicy do istniejącego jeszcze terminala, który jest po stronie niemieckiej i który stoi i można go wykorzystać. To wymaga podpisania czy też zaktualizowania kilku umów międzynarodowych i oczywiście odpowiedniej koordynacji służb Straży Granicznej i Policji z obu stron. Te rozmowy się toczą i mam nadzieję, że już za kilka tygodni będziemy znali kierunek. Jeżeli by się udało sfinalizować ten pomysł, to to byłoby znaczne ułatwienie przede wszystkim dla mieszkańców Zgorzelca, bo to oznacza, że cały ten ruch i ten zator drogowy, który tam się regularnie tworzy zostałby przeniesiony do terminala po stronie niemieckiej, gdzie jest bardzo duże zaplecze, duży parking i myślę, że wtedy dla nikogo nie stanowiłoby to większego problemu.